Pierwsze odkryte wypełnienia ubytków zębów pochodziły z okresu neolitu i składały się głównie z wosku pszczelego. Zabezpieczano w ten sposób ubytki powstałe w uzębieniu na skutek urazów mechanicznych i żucia twardych pokarmów. O pierwszych wypełnieniach ubytków próchnicowego pochodzenia wiemy z opisów Celsusa z początków naszej ery. Stosowany w tym celu był ołów, od którego greckiej nazwy plumbum pochodzi potoczne określenie wypełnienia czyli plomba. Ołów nie był materiałem doskonałym: toksyczny, stosunkowo miękki oraz kosztowny. Nie był to również materiał estetyczny. Na przestrzeni dziejów stosowano różne materiały do wypełnień zębów: głównie rozmaite cementy z mastyksu, ałunu i innych substancji mineralnych. Na początku XIX wieku seria odkryć doprowadziła do pierwszego zastosowania amalgamatu – mieszaniny bizmutu, ołowiu, cyny i rtęci. W kolejnych latach skład udoskonalano dodając między innymi miedź a redukując zawartość rtęci. Od 1840 roku stosowane były również wypełnienia ze złota. W tym okresie pojawiły się pierwsze wypełnienia przeznaczone do zębów przednich mające większe walory estetyczne niż złoto i amalgamat. Ich skład zbliżony był do szkła i opierał się na krzemie. Na początku XX wieku pojawiły się pierwsze wypełnienia z tworzywa akrylowego, które miały sprostać wymaganiom estetycznym. Niestety ich przezierność, struktura, właściwości mechaniczne i retencja ograniczały ich zastosowanie. Przełomowe okazało się odkrycie w 1962 roku przez Bowena monomeru BIS-GMA, który to umożliwił udoskonalenie tworzywa akrylowego. W tym też okresie odkryto pierwsze systemy wiązania do zębiny – po raz pierwszy zastosowano wytrawiacz i żywicę poprawiające utrzymanie wypełnienia w ubytku. Pierwsze tworzywa kompozytowe powstały w latach 70tych ubiegłego wieku. Były one wciąż niedoskonałe – szorstkie, mało przezierne i tylko w czterech odcieniach. Kolejne dziesięciolecia umożliwiły wprowadzenie znanych w tej chwili wypełnień o doskonałej estetyce, wytrzymałości i adhezji. Na podstawie Symcha Wajs „Wybrane wydarzenia z historii dentystyki” Opracowała dr n. med., specjalista periodontologii Renata Samulak-Zielińska
